2023 жылдың 11 желтоқсанында сағат 12.00-де 309 аудиторияда ГУК-6 х.ғ д., профессор Шоинбекова С.А. «06В05103 – Биотехнология» мамандығының 4 курс студенттерімен «Энзимология» пәнін оқу траекториясында ТМД 3 «САЛАУАТТЫ ӨМІР САЛТЫН ҰСТАНУ ЖӘНЕ БАРЛЫҚ ЖАСТАҒЫ АДАМДАРДЫҢ ӘЛ-АУҚАТЫН АРТТЫРУ» іске асыру шеңберінде  «Медицинада және клиникалық биохимияда ферменттерді қолдану» тақырыбында дәріс сабағы – іс-шара өткізді.  

Х.ғ.д., профессор Шоинбекова С.А. кіріспе сөз сөйлеп, осы «Тұрақты даму мақсаттары» бағдарламаның пайда болу тарихымен таныстырып, бағдарламаның мәнін түсіндірді. Шоинбекова С.А.: «БҰҰ Бас Ассамблеясы 2000 жылы бастапқыда «Мыңжылдықтың даму мақсаттары (МДМ)» деп аталатын бағдарламаны қабылдады, ол 2015 жылы іске қосылды. Бұл бағдарламаның басты мақсаты адамзатты кедейліктен арылту және планетаны 2030 жылға дейін «емдеу» болды. 2012 жылы БҰҰ – ның Орнықты даму жөніндегі конференциясында БҰҰ-ға мүше елдер орнықты даму мақсаттарының кешенін әзірлеу үшін жұмыс тобын құру туралы шешім қабылдады, ол бір жылдан кейін орнықты даму саласындағы 17 мақсатты айқындау үшін ұсынымдар ұсынды.

Тұрақты даму саласындағы мақсаттар (ТДМ) (ағылш. Тұрақты даму мақсаттары (SDGs)) — барлығы үшін жақсы және тұрақты болашаққа қол жеткізу жоспары ретінде өзара байланысты 17 мақсатты қамтиды.

Тұрақты даму Тұжырымдамасы үш негізгі бағытты біріктіреді: экономикалық, әлеуметтік және экологиялық, және бұл: шектеулі ресурстарды және экологиялық — табиғи, энергетикалық және материалды үнемдеу технологияларын оңтайлы пайдалану, Әлеуметтік және мәдени жүйелердің тұрақтылығын сақтау, биологиялық және физикалық табиғи жүйелердің тұтастығын қамтамасыз ету.

         2015 жылдың 25 қыркүйегінде 193 ел келесі 17 жаһандық мақсатты қабылдады:

1-мақсат. Барлық жерде барлық түрлердегі кедейлікті жою.

2-мақсат. Ашаршылықты жою, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және тамақтануды жақсарту және ауылшаруашылығының тұрақты дамуына жәрдемдесу.

3-мақсат. Салауатты өмір салтын қамтамасыз ету және барлығына кез келген жаста сау болуына ықпал ету.

4-мақсат. Барлығын қамтитын және әділ сапалы білім беруді және өмір бойы білім алу мүмкіндігін ынталандыруды қамтамасыз ету.

5-мақсат. Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету және әйелдер мен қыздардың құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейту.

6-мақсат. Барлығы үшін су ресурстарының болуын және оларды тиімді пайдалану мен санитарияны қамтамасыз ету.

7-мақсат. Барлығы үшін қымбат емес, сенімді, берік және заманауи энергия көздеріне қолжетімділікті қамтамасыз ету.

8-мақсат. Ілгерілемелі, барлығын қамтитын және тұрақты экономикалық өсімге, баршаның толық және өнімді жұмыспен қамтылуына және лайықты жұмысына жәрдемдесу.

9-мақсат. Тұрақты инфрақұрылымды жасау, барлығын қамтитын және тұрақты индустрияландыруға және инновацияларға жәрдемдесу.

10-мақсат. Елдер ішіндегі және олардың арасындағы теңсіздікті қысқарту.

11-мақсат. Қалалар мен елді мекендердің ашықтығын, қауіпсіздігін, өмірге төзімділігін және экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз ету.

12-мақсат. Тұтыну мен өндірудің оңтайлы модельдеріне көшуді қамтамасыз ету.

13-мақсат. Климаттың өзгеруіне және оның салдарларына қарсы күрес бойынша жедел шараларды қолдану.

14-мақсат. Мұхиттарды, теңіздерді және теңіз ресурстарын тұрақты даму мүдделерінде сақтау және ұтымды пайдалану.

15-мақсат. Құрлықтың экожүйелерін қорғау және қалпына келтіру және оларды оңтайлы пайдалануға жәрдемдесу, орманды оңтайлы пайдалану, шөлге айналуға қарсы күрес, жердің тозуы үдерісін тоқтату және кері бұру және биологиялық алуан түрліліктен айырылу үдерісін тоқтату.

16-мақсат. Тұрақты даму мақсатында бейбітшіл және ашық қоғамды құруға жәрдемдесу, барлығына арналған сот төрелігіне қолжетімділікті қамтамасыз ету және барлық деңгейлерде тиімді, есеп беретін және бұқараның қатысуына негізделген мекемелерді құру.

17-мақсат. Тұрақты даму мақсатындағы Жаһандық әріптестік шеңберінде жүзеге асыру құралдарын нығайту және жұмысты жандандыру.

         ТДМ бағдарламасын іске асыру жаһандық проблемаларды шешуде айтарлықтай үлкен рөл атқарады. Ресми ақпарат бойынша соңғы жиырма жылға жуық уақыт ішінде кедейлік шегінен төмен өмір сүретін адамдардың пайызы екі есеге жуық қысқарды, балалар мен аналар өлімін екі есе азайды, АИТВ және безгек сияқты аурулармен күресте айтарлықтай ілгерілеуге, сондай-ақ дамыған елдердің осы мақсатта көрсететін көмек көлемін екі еседен астам арттыруға қол жеткізілді.

        Ары қарай студенттердің баяндамалары тыңдалды:

1. «Тағам өнірісіндегі ферменттік препараттардың қолданылуы».  
2. «Энзимодиагностика және энзимотерапия».  
3. «Гендік инженерияда ферменттердің қолданылуы».

        Студенттер Халық денсаулығы, нутрициология, аштық, қазіргі заманғы зиян әдеттердің сферасын кеңейуі, адам денсаулығына дұрыс тамақтанудың маңыздылығы туралы мәселелерін үлкен қызығушылықпен талқылады, осы мәселелердің шешімін табу, теңдестірілген тамақ өнімдерін жасау, ГМО қолдану, аштықты жою жолдары, әртүрлі жастағы адамдарды салауатты өмір салтына, спортқа тарту мәселелері талқыланды, Биотехнология мен энзимологияның Халық денсаулығы мәселелерін шешуге қосқан үлесі туралы айтылды. Тұрақты дамудың бұл мақсатын шешу ұшін үлкен шығындарды талап ететіні атап өтілді (тамақ өнімдерін құруға және планетадағы әрбір адамды толыққанды тамақпен қамтамасыз етуге, адамдардың денсаулығын қорғауға (әртүрлі эпидемияларды  диагностикалау және емдеу мәселелерін шешу, халықты заманауи сапалы, тиімді вакциналармен және дәрі-дәрмектермен қамтамасыз ету, медициналық мекемелермен және т.б. қамтамасыз ету).

         Бұл бағдарлама сәтті болады және  шешімін табады, бірақ әр адам кішкентайдан бастаса – ең бастысы -өзінен: салауатты өмір салтын ұстанса, өзінің, жақындарының денсаулығына қараса, өмірлерінің әлеуметтік деңгейін көтеруге тырысса.

        Студенттер қоршаған ортаны, суды қорғау мәселесін де талқылады, оларды қорғау, суды үнемді және тиімді қолдануды ұсынды. Сонымен қатар, тағам өнімдерін сырап қылмай, қажетті мөлшерде тұтынуды, қалдық тағам өнімдерін дұрыс утилизациялауды -малға, құсқа жинап беру сияқты ұсыныстарды айтты.

       Аталған іс-шараға студенттер үлкен жауапкершілікпен және тиянақты дайындалған: жасаған баяндамалары, көрсеткен презентациялары, плакаттары жақсы дайындалған, мағыналы ғылыми мәліметтері көп, олар ғылыми әдебиеттермен жақсы жұмыс істегенін көрсетіп тұр. Дайындаған материалдары, тақырыптардың талдауы, баяндама жасап, дисскусиялауы  студенттердің жоғары кәсіби деңгейінің жақсы көрсеткіші болып табылады және жеке қасиеттері мен патриотизмін көрсетеді.