Профессор Диляра Муфтахутдинованың келуі

20.04.2022

Көрулер: 1362

Ұлттық мәдениеттің терең шифрларын жеткізетін ән, әуен. Сондықтан қазақтың жан дүниесін жақсырақ түсінгіңіз келсе, халық музыкасын тыңдаңыз. Бірақ дәстүрлі музыканың тамыры ғасырлар қойнауында жатыр. Демек, музыка адамдарды ғана емес, халықтарды да біріктіреді. Мәдениеттану мамандығының магистранттары түркі мәдениетін зерттей отырып, Тұран ұлдарының музыкалық дәстүрін зерделеуі ғажап емес.

ҚазҰУ-де «Түркі халықтарының дәстүрлі музыкалық мәдениеті» пәнінен Қазан мемлекеттік мәдениет институтының профессоры Диляра Шамильқызы Муфтахутдинова сабақ береді. Алматыға келіп, алғашқы оффлайн сабақ Ықылас Дүкенұлы атындағы халық музыкалық аспаптары мұражайында өтті. Мұнда магистранттар Тынық мұхитынан Дунайға дейінгі ұлан-ғайыр жерді мекендеген халықтардың, еврей арфасының (шан-қобыз), ішекті (домбыра, дудар, най), сыбызғы (саз сырнай) аспаптарының ұқсастықтары мен ерекшеліктерін өз көздерімен көрді.

Диляра Шамильқызының келесі сабағы практикалық болды – оқытушылар мен магистранттар музыканы өздері ойнап үлгерді. Дастан Ғалымжанұлы Ахметжанов домбырамен күй мен терме орындап, қазақ әуенінің рухымен қатар виртуоздық ойын көрсетті. Дәріс-концерт музыкалық дәстүр туралы теориялық түсінік беріп қана қоймай, көп жылдар бұрын ата-бабаларымыз басынан өткерген әсерлерге, тәжірибелерге толы болды.

30 сәуірде кафедра оқытушылары профессор Бегалинова Калимаш Қапсамарқызы, Доцент м.а. Алджанова Нұрлыхан Қожабергенқызы Қазан мемлекеттік мәдениет институтынан келген профессор Диляра Шамильқызы Муфтахутдиновамен бірге Алматы облысы Үшқоңыр бөктерінде орналасқан Nomad этноорталық бірегей тарихи-этнографиялық кешенінде болды. Оның жасалуы Ұлы даланың көшпелі тайпалары – сақтардың, үйсіндердің, қаңлылардың, түріктердің, қазақтардың және тағы басқалардың көп ғасырлық дәстүрлері, мәдениеті мен тұрмыс-тіршілігіне негізделген. Мұнда кез келген адам түкті және түксіз кілемді,, киіз тоқуды үйрене алады, қазақтың дәстүрлі тағамдарын дайындауға қатыса алады.

NOMAD этноорталығында ұстаздар ата-бабаларымыз өмірінің өзекті бір саласы – сақ, үйсін, қаңлы, түрік, қазақ тайпалары көшпелілерінің әскери өнерінің даму тарихымен танысты. NOMAD этноорталығының айрықша ерекшелігі – ежелгі көшпенділер өмірінің абсолютті барлық аспектілері бойынша әрбір адамға білім беру және зерделеудегі кешенді көзқарас. Оның негізгі құрамдас бөліктерінің бірі олардың жылжымалы үйі – киіз үй болды. Этноорталықты аралаған профессорлар оның дизайны, даму тарихы, функционалдық мақсаты мен қасиетті мәні туралы білді, сонымен қатар мүмкіндігінше көшпенділер өмірінің табиғи жағдайларымен жақын ортаға жан-жақты енудің арқасында қазақ халқының мәдениетінің барлық дәмін сезінді.