1. Білім беру бағдарламасының жалпы сипаттамасы

Тіркеу нөмірі

Білім беру саласының коды және жіктелуі  

7M04 - Бизнес, басқару және құқық;

Дайындық бағытының коды және жіктелуі 

7МО42 - Құқық

Білім беру бағдарламасының атауы 

КРИМИНАЛИСТИКАЛЫҚ САРАПТАМА

Кадрларды дайындау бағыты бойынша лицензияға қосымшаның бар болуы 

№ АБ 0137355

1.1    БББ мақсаты 

«Криминалистикалық сараптама» білім беру бағдарламасының мақсаты құқық қорғау органдары жүйесінде криминалистикалық қызметті жүзеге асыру үшін білікті мамандарды даярлау болып табылады. Білім беру бағдарламасы құқық бұзушылықтарға қарсы іс-қимыл бойынша криминалистік қызметтің мазмұнына сәйкес білім алушының когнитивті, функционалдық, жүйелік және әлеуметтік-коммуникативтік құзыреттіліктерін қалыптастыруға бағытталған. Дайындық криминалистикалық қызметтің барлық бағыттарына: криминалистикалық құралдардың көмегімен тергеу әрекеттерін жүргізуге; криминалистикалық есепке алуды, қылмыстық тіркеуді жүргізуге, пайдалануға үйретуді көздейді; криминалистикалық сараптамалар (трасологиялық, сот баллистикалық сараптамалар немесе құжаттардың техникалық сараптамасы, қолжазба сараптамасы және т.б.) жүргізу, жаратылыстану-техникалық ғылымдарының жетістіктерін криминалистикалық қызмет практикасына (оның ішінде сараптама практикасына) интеграциялауды білу, осы саланы дамыту үшін теориялық және қолданбалы сипаттағы ғылыми зерттеулерді дербес жүзеге асыру; одан әрі оқытудың және ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды одан әрі- зерттеу қызметі.

1.2 БББ негізгі көрсеткіштері

БББ түрі: магистратура

БББ мерзімі: 2 жыл

Оқу түрлері: күндізгі

Еңбек сыйымдылығы: академиялық кредиттер 120

Берілетін дәреже: 7М04220 - КРИМИНАЛИСТИКАЛЫҚ САРАПТАМА білім беру бағдарламасының магистрі

БББ түрі: Жаңа БББ

1.3 Білім беру қызметтері нарығында позициялау тұрғысынан БББ артықшылықтары мен айрықша ерекшеліктерін сипаттау

Білім беру бағдарламасы Қазақстан Республикасының Білім беру бағдарламаларының тізіліміне енгізілді.

Білім беру бағдарламасын жүзеге асыру үшін факультетте келесі зертханалар мен ғылыми орталықтар бар:

1. Қылмысқа қарсы күрес проблемаларының Орталығы

2. Қылмыстық құқық, қылмыстық іс жүргізу және криминалистика кафедрасы жанындағы Сот сараптамасы орталығы.

Кадрлық әлеует: 90 адамнан тұратын профессорлық-оқытушылық құрам төрт кафедраға шоғырланған. ПОҚ құрамында белгілі ғалымдар з.ғ.д., профессорлар – 20 адам; з.ғ.к., қауымдастырылған профессорлар – 48 адам; "Құқықтану" мамандығы бойынша PhD докторлары - 14 адам.  

Оқу процесі жаңа әдістерді қолдана отырып, үш тілде жүзеге асырылады.

Магистранттарды дайындауға жұмыс берушілердің өкілдері белсенді қатысады: ҚР ӘМ ССО, ІІМ.

Магистранттар Қазақстан Республикасының БжҒМ қаржыландыратын ҒЗЖ орындауға мынадай бағыттар бойынша белсенді қатысады: қылмыстық құқық және криминалистика мәселелері; процессуалдық құқық, прокурорлық қадағалау, адвокатура. Сондай-ақ магистранттар басқа көздерден қаржыландырылатын ғылыми жобаларды орындауға, ғылыми-практикалық конференциялар мен теориялық семинарларды ұйымдастыруға, монографиялар, ғылыми мақалалар мен баяндамалар дайындауға және жариялауға қатысады. Диссертациялық зерттеулерді дайындау барысында магистранттар шетелдік жетекші ғылыми орталықтар мен жоғары оқу орындарының ғылыми кітапханаларында жұмыс істеу үшін шетелге шығады.

Мамандық бойынша білім беру бағдарламасының тәжірибе базалары:

- ҚР ӘМ Сот сараптамасы орталығы, оның филиалдары;

- Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдарының криминалистикалық зертханалары;

- Қылмыстық құқық, қылмыстық іс жүргізу және криминалистика кафедрасы жанындағы Сот сараптамасы орталығы.

Академическая мобильность

Жыл сайын 7M04 - Бизнес, басқару және құқық; 7М042 Құқық,   «7М04220 - Криминалистикалық сараптама» мамандығы бойынша білім алатын магистранттардың әлемнің жетекші жоғары оқу орындарына ғылыми тағылымдамаларға және «Болашақ» бағдарламасы бойынша оқуға шығу мүмкіндігі бар. Магистранттарды Ресей Федерациясы, Қытай, Оңтүстік Корея, АҚШ, Франция, Германия, Ұлыбритания, Польша университеттерімен дайындау бойынша өзара ынтымақтастық туралы шарттар бар. Магистранттардың ғылыми кеңесшілері ҚР және алыс шетелдердің жетекші ғалымдары болып табылады. Шетелдік ғылыми кеңесшілер әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-ға семестр бойы кеңес беру және оқу сабақтарын жүргізу үшін келеді.

2. Оқыту нәтижелері форматындағы біліктілік талаптары 

2.1 БББ оқытудан күтілетін нәтижелер

философиялық ойдың өзін-өзі жетілдіру үшін тұлғаның зияткерлік және адамгершілік-эмоционалды қасиеттерімен байланысын түсіну, криминалист-маман кәсібінің жоғары әлеуметтік маңыздылығын түсіну, криминалистикалық қызметте кәсіби және ғылыми біліктілікті арттыру үшін ағылшын тілін қолдану, құқық бұзушылыққа қарсы күрестің отандық және шетелдік тәжірибесінің деңгейін түсіну және салыстыру

тергеушімен және процессуалдық құқықтық қатынастардың басқа қатысушыларымен бірлесіп жұмыс жасау кезінде психология бойынша білімді, сондай-ақ кәсіби қызметте коммуникативті стратегияны және қажетті құзыреттілікті - мақсаттылық, шығармашылық, адалдық, жауапкершілік, ерікті қасиеттерді дамыту, қақтығыстарды жеңу және т.б. жүзеге асыру үшін педагогикалық әдістерді қолдану

құқық бұзушылықтар құрамын ҚР ҚК сәйкес түсіндіру, қылмыстық құқық бұзушылық біліктілігінің міндеттерін түсіндіру, дұрыс біліктілігі үшін криминалистика ғылымының рөлін көрсету;

таңдау бойынша - ҚР-дағы қоғамдық қауіпті іс-әрекеттердің криминализациясымен байланысты проблемаларды түсіндіру, криминалистикалық қызметтің заманауи және дәстүрлі тәсілдерін, құқық бұзушыны анықтау және іздестіру үшін құқық қорғау органдары пайдаланатын ғылым, техника жетістіктерін ашу, оның кінәсін анықтау;

іс-әрекетті саралау кезінде дәлелдеудің теориялық және процестік аспектілерін түсіну; дәлелдеу шектерін, дәлелдемелердің классификациясын түсіндіру, ҚР ҚПК көзделген дәлелдеу құралдарын қолдану және оларды қолданудың процестік қағидаларын көрсету, сотқа дейінгі іс жүргізуде арнайы білімді қолданудың әрбір процестік нысанының айрықша ерекшеліктерін көрсету: маманның тергеу әрекеттеріне қатысуы, тексеру, аудит тағайындау және жүргізу, криминалистік сараптаманы маманға тағайындау, сот сараптамасын тағайындау және т.б.

тергеу әрекеттерін, жасырын тергеу әрекеттерін және криминалистік сараптамаларды жүргізу кезінде қолданылатын ғылыми-техникалық құралдардың жиынтығын көрсету, тергеу чемоданының құралдарын қолдану бойынша дағдыларды көрсету - жарықтандыру, іздеу, бекіту, буып-түю, материалдық іздерді анықтаудың, бекітудің, алудың дәстүрлі және қазіргі заманғы тәсілдерін меңгеру, криминалистік тіркеуді, есепке алуды жүргізу және т.б.

тергеу іс-әрекетін жүргізудің әрбір кезеңінің міндеттерін және осы кезеңдердегі маман-криминалисттің рөлін түсіну, криминалистік фотографияның, бейнежазбаның тәсілдерін меңгеру, оқиға болған жерді қарау, тінту және т.б. барысында тергеушіге (анықтаушыға) болжаулар ұсынуға жәрдем көрсету

криминалистік сараптаманың ғылыми ережелерін, оның түрлерін, сот сараптамасының өзге түрлерінен ерекше белгілерін негіздеу, криминалистика ғылымы мен сараптаманың өзара байланысы туралы сипаттама беру, криминалистикалық идентификация, диагностика туралы ілімдерге негізделген әдіснаманы түсіндіру, "жалпы, жекеше белгілер" ұғымын ашу, криминалистік сараптамаларды жүргізу кезінде жарық микроскопын, бинокулярлық, салыстырмалы микроскоптарды, оптикалық аспаптарды және басқа да құралдарды қолдану бойынша, криминалист маманның қорытындысын ресімдеу бойынша дағдыларды көрсету

трасологиялық сараптаманың ғылыми ережелерін ашу - пәні, объектілері, міндеттері мен классификациясы, сараптамалық зерттеудің әдістері мен құралдарын қолдану: қол, аяқ, тіс, дененің басқа бөліктері іздері, адамның аяқ киімінің іздері, бұзу құралдары мен олардың іздері, көлік құралдары мен олардың іздері, бүтінді бөлшек арқылы анықтау, маманның қорытындысын ресімдеу және т.б.

таңдау бойынша - сот-қолжазба сараптамасының пәнін, объектілерін, міндеттерін, адамның жазбаша-қимыл дағдыларын қалыптастыру заңдылықтарын, олардың даралығын, қолжазбаның жалпы және жеке белгілері ұғымдарын түсіндіру, қолтаңба, қолжазба мәтіндері бойынша диагностикалық міндеттерді шешу әдістемесін, қолтаңба, қолжазба бойынша идентификация әдістемесін, маманның қорытындысын ресімдеу және т.б.

қару-жарақ сараптамасының ғылыми ережелерін ашу - суық қару (атыс қаруы) сараптамасының пәні, объектілері, міндеттері, классификациясы, диагностикалық, классификациялық, идентификациялық міндеттерін шешу үшін сараптамалық зерттеу әдістері мен құралдарын қолдану, маманның қорытындысын ресімдеу және т.б.

портреттік идентификацияның, бейнографиялық сараптаманың ғылыми ережелерін ашу - пәні, объектілері, міндеттері, маманның қорытындысын ресімдеу, классификациялық, диагностикалық, идентификациялық міндеттерін шешу үшін сараптамалық зерттеудің әдістері мен құралдары, маманның қорытындысын ресімдеу және т.б.

таңдау бойынша - құжаттардың сот-техникалық сараптамасының пәнін, объектілері мен міндеттерін, "қатаң есептілік құжаттары" ұғымының сипаттамасын, пайдаланылатын материалдар мен құжаттардың деректемелері туралы түсіндіру, мөр бедерлерін, мөртабандарды, құжаттардың бланкілерін зерттеу, құжаттардың бастапқы мазмұнындағы өзгерістерді анықтау әдістемесін қолдану, маманның қорытындысын ресімдеу және т.б.

дәлелдемелерді жинау процесі, криминалистік сараптама өндірісі, қызметтің ғылыми-зерттеу, ғылыми-әдістемелік нысандары арасындағы өзара байланысты бағалау; жаратылыстану-техникалық ғылымдар мен криминалистика ғылымынан ғылыми білімдерді криминалисттің практикалық қызметіне біріктірудің өзара байланысы мен рөлін көрсету, оқу сабақтарының мазмұнын, әдістері мен құралдарын ОӘК әзірлеу және психологиялық-педагогикалық қағидаттар негізінде білім беру қызметін жүзеге асыру үшін курстың мақсаттарына сәйкес анықтау.

2.2 БББ әрбір модуль бойынша күтілетін нәтижелер

(оқу нәтижелерін сипаттау жөніндегі Нұсқаулыққа сәйкес).

2.2 Модуль атауы

М-1 Ғылым тарихы мен философиясының модулі 

Бұл модуль сәтті аяқталғаннан кейін:

1. ғылымның мәніне сүйене отырып, оны білім жүйесі, білім өндірісінің қызмет түрі, әлеуметтік институт ретінде түсіндіру, жаһандану жағдайында ғылыми білімнің маңыздылығын түсіндіру;

2. ағылшын тілінде сөйлеу, оқу және жазу дағдыларын жүзеге асыру; ағылшын тілінде баяндамалар, дәрістер, хабарламалардың негізгі идеяларын түсіну; ғылыми, іскерлік және өзге де сипаттағы мәтіндерді еркін оқуға, кез келген жазбаша құжаттарды сауатты құрастыруға, ғылыми мақалалар жазуға және т.б.

М-2 Психологиялық-педагогикалық модуль

Бұл модуль сәтті аяқталғаннан кейін:

1. Жоғары мектептегі педагогиканың әдіснамалық және теориялық негіздерінің жалпы мәселелерін түсіндіру; оқытудың заманауи технологияларын қолдану, оқу-әдістемелік құжаттаманы ресімдеу; оқыту мен тәрбиелеуді ұйымдастырудағы жоспарлаудың рөлін түсіну және т. б.

2. психикалық процестерді, психикалық қасиеттерді адам психикасының құрамдас бөлігі ретінде түсіндіру; психикалық қасиеттердің, жеке қасиеттердің пайда болу, даму заңдылықтарын түсіну; негізгі психодиагностикалық әдістерді игеру; жеке өмірде және кәсіби қызметте сәтті коммуникативті стратегияларды жүзеге асыру үшін психология туралы білімді қолдану.

М-3 ҚР-дағы қылмыстық құқық бұзушылықтарды тергеуді қазіргі заманғы ғылыми-техникалық қамтамасыз ету

Бұл модуль сәтті аяқталғаннан кейін:

1. қылмыстық құқық бұзушылық ұғымын, қылмыстық жазаны қолдану мақсаттарын, нақты қоғамға қауіпті іс-әрекеттің дұрыс саралануының мәнін түсіндіру, сол немесе өзге іс-әрекеттің түрлік және саралау белгілерін көрсету және т.б.;

2. қылмыс механизмінің заңдылықтарына және қылмыс пен оған қатысушылар туралы ақпараттың пайда болуына сүйене отырып, криминалистикалық технологиялардың мазмұнын ашу, қылмыстық әрекетті дұрыс саралау үшін дәлелдемелер жинауды ғылыми-техникалық қамтамасыз етудің заманауи бағыттарын көрсету;

М-3 ҚР-дағы криминалдық әрекеттерді құқықтық реттеу және қарсы іс-қимыл үшін ғылым, техника жетістіктерін қолдану

Бұл модуль сәтті аяқталғаннан кейін:

1. қылмыстық заңды, құқық бұзушылық құрамының элементтерін, жасалған әрекеттер үшін қылмыстық жауапкершілік ұғымын түсіндіру, қылмыстық заңнаманың проблемалық мәселелерін көрсету және т.б.;

2. криминалистикалық техниканың, тактиканың және криминалистиканың жеке ілімдерінің мазмұнын түсіндіру, іздерді табу, бекіту, алу әдістерінің, тәсілдерінің классификациясын, тактикалық тәсілдердің классификациясын, криминалистиканың жеке ілімдерінің ұсынымдары мен мүмкіндіктерін көрсету;

М-4 ҚР-дағы криминалистикалық қызметтің ғылыми ұйымдастыру және оны процессуалдық бекіту

Бұл модуль сәтті аяқталғаннан кейін:

1. ғылыми қызметті ұйымдастыру және жұмыс істеу принциптерін баяндау; криминалистикалық қызмет саласында ғылыми зерттеу әдіснамасын меңгеру;

2. сотқа дейінгі іс жүргізудің мақсаттарын, міндеттерін, процестік құқықтық қатынастар субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін түсіну, дәлелдемелердің мәнін негізге ала отырып, тергеу әрекеттерін жүргізудің процестік қағидаларын еркін бағдарлау, ҚР ҚПК-де көзделген дәлелдеу құралдарының мәнін, олардың процестік және гносеологиялық аспектілерін түсіндіру;

3. процестік құқықтық қатынастар саласындағы арнайы білім ұғымын ашу, арнайы білімді тартудың әрбір процестік нысанын: маманның тергеу әрекеттеріне қатысуы, ревизия, аудит тағайындау, сот сараптамасын тағайындау және өзге де нысандарын түсіндіру;

М-5 ҚР Криминалистикалық сараптамалар өндірісін ғылыми-әдістемелік ұйымдастыру

Бұл модуль сәтті аяқталғаннан кейін:

сот сараптамасының мәнін дәлелдеу құралы ретінде түсіну, ғылыми жіктеуді келтіру, заңнама бойынша сот сараптамаларының түрлерін түсіндіру, сот-сараптама қызметін реттейтін негізгі нормативтік-құқықтық актілерді, сот сараптамасын тағайындау және жүргізу тәртібі, сот сарапшысының құқықтары мен міндеттерін білу, сот сараптамасын жүргізудің жалпы әдіснамасын меңгеру, сараптамалық зерттеу сатыларын, сот сараптамасы қорытындысының құрылымын сақтау, сұрақтарды шешу кезінде қорытынды нысандарын негіздеу;

М-6 Криминалистикалық сараптамалардың теориялық негіздері мен әдістемелері

Бұл модуль сәтті аяқталғаннан кейін:

1. трасологиялық сараптаманың пәнін, объектілерін, міндеттері мен ғылыми негіздерін ашу, адамның қол, аяқ, тіс іздерін, аяқ киім іздерін, бұзу құралдарын, көлік құралдарын сараптамалық зерттеудің әдістері мен құралдарын қолдану, бүтіннің бөліктері бойынша жеке ұқсастығын анықтау;

2. сот-баллистикалық сараптаманың, суық қару сараптамасының мәнін, объектілері мен міндеттерін ашу, оқ-дәрілерді, суық қаруды сараптамалық зерттеудің әдістері мен құралдарын қолдану

М-6 Құжаттардың криминалистикалық сараптамаларының теориялық негіздері мен әдістемелері

Бұл модуль сәтті аяқталғаннан кейін:

1. құжаттардың сот-техникалық сараптамасының мәнін, объектілері мен міндеттерін түсіндіру, құжаттардың бланкілерін, деректемелерді дайындау үшін пайдаланылатын материалдарға сипаттама беру, мөр бедерлерін, мөртабандарды, құжаттардың бланкілерін зерттеу, құжаттар мазмұнының өзгерістерін анықтау және т.б. әдістемесін қолдану.;

2. қолжазбатану сараптамасының пәнін, объектілері мен міндеттерін, жазбаша-қимыл дағдыларын қалыптастыру заңдылықтарын түсіндіру, қолжазбаның "жалпы және жеке белгілері" ұғымдарын бағдарлау, диагностикалық, идентификациялық мәселелерін шешу үшін қолжазбаларды, қолтаңбаларды зерттеу әдістерін қолдану және т.б.

3. Түлектің кәсіби қызмет саласы

3.1 Түлектің кәсіби қызметінің жоспарланған саласы

Кадрларды даярлау кәсіптік қызметтің мынадай салаларында жоспарланады:

білім беру;

ғылыми;

құқық қорғау органдарының құқық қолдану қызметінде.

3.2 БББ түлегі көбіне дайындалатын қызмет түрлері (кәсіптер) 

Кәсіптік қызмет саласында кадрлар даярлау мынадай қызмет түрлерін, кәсіптерді, біліктілік деңгейлерін (кәсіптік стандартқа сәйкес қызмет түрлерін сипаттау) қамтиды:

Түлектер кәсіби қызметтің келесі түрлерін орындай алады:

ü  білім беру (педагогикалық);

ü  ғылыми;

ü  құқыққорғау

ü  кеңес беру;

ü  сараптамалық;

ü  ақпараттық-аналитикалық;

ü  ұйымдастыру-басқарушылық

3.3 осы БББ түлектеріне еңбек нарығының қажеттілігі және талдау

Бағдарлама түлектерінің болашақ жұмысқа орналасуы үшін "7М04220 – Криминалистикалық сараптама" мамандығы бойынша негізгі жұмыс берушілер мыналар болып табылады:

1. Ішкі істер органдары;

2. Прокуратура органдары;

3. Ұлттық қауіпсіздік органдары;

4. Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі;

5. ҚР Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті және т.б.;

6. Кедендік бақылау органдары;

7. Сараптамалар мен мамандандырылған зерттеулер жүргізу құқығына лицензиясы бар органдар мен ұйымдар

8. ҚР ӘМ Сот сараптамасы органдары. 

Білім беру бағдарламасы нақты жұмыспен қамту саласы үшін өзекті болып табылады

1. Криминалистикалық және сот сараптамаларын жүргізу.

2. Криминалистика және сот сараптамасы саласында ғылыми зерттеулер жүргізу.

3. Криминалист маманның, сот сарапшысының қызметінде ғылыми-әдістемелік ұсынымдар әзірлеу.

4. Мамандандырылған зерттеулер өндірісі;

5. Оқытушылық қызмет.

4. Талапкерге қойылатын талаптар

Қабылдау ережелері: кәсіптік білім-магистратура жоғары (бакалавр) білім негізінде жүзеге асырылады. Магистратураға қабылдау "жоғары оқу орындарына қабылдаудың үлгілік ережелеріне"сәйкес түсу емтихандарын тапсыру қорытындылары бойынша конкурстық негізде жүзеге асырылады.

Конкурстық іріктеу шарттары "ҚР жоғары оқу орындарының магистратурасына қабылдаудың үлгілік ережелеріне"сәйкес келеді.

Сараптамалық Маманданудың мынадай түрлері бойынша оқыту үшін мынадай талаптар қойылады:

1)       7М04220 - Криминалистикалық сараптама - білім беру бағдарламасына түсуге үміткерлердің кез келген мамандықтар бойынша жоғары білімі болуға тиіс.

Модуль атауы 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

М-1 Ғылым тарихы мен философиясының модулі 

V

V

М-2 Психологиялық-педагогикалық модуль

V 

V 

М-3 ҚР-дағы қылмыстық құқық бұзушылықтарды тергеуді қазіргі заманғы ғылыми-техникалық қамтамасыз ету

V 

V 

М-3 ҚР-дағы криминалдық әрекеттерді құқықтық реттеу және қарсы іс-қимыл үшін ғылым, техника жетістіктерін қолдану

V

V

М-4 ҚР-дағы криминалистикалық қызметтің ғылыми ұйымдастыру және оны процессуалдық бекіту

V

V

V

V

М-5 ҚР Криминалистикалық сараптамалар өндірісін ғылыми-әдістемелік ұйымдастыру

V

V 

М-6 Криминалистикалық сараптамалардың теориялық негіздері мен әдістемелері

V

V

V

М-6 Құжаттардың криминалистикалық сараптамаларының теориялық негіздері мен әдістемелері

V

V

V

М4 ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПРАКТИКА                            

V

М6 ЗЕРТТЕУ ПРАКТИКАСЫ

V

М8,9 ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ПРАКТИКАСЫ

V

V

V

V

V