Әбдібеков Уәлихан Сейділдаұлы

Физика-математика ғылымдарының докторы, профессор, академик, ҚР ҰИА Президиумының мүшесі, ҚР ҰИА есептеу және ақпараттық технологиялар бөлімшесінің төрағасы

2010 жылдан 2012 жылға дейін механика-математика факультетінің деканы болып жұмыс істеді.

     1960 жылы Оңтүстік Қазақстан облысы Тасты ауылында дүниеге келген.

• Білімі 

1967-1977 ж. Оңтүстік қазақстан облысы Корниловка ауылындағы орта мектепте және Алматы қаласындағы Республикалық физика-математика мектебінде орта білім алып, оны 1977 жылы бітірген.
1982 ж. С.М. Киров атындағы ҚазМУ-дың механика және қолданбалы математика факультетін "Механика"мамандығы бойынша бітірген.
1990 ж. кандидаттық диссертация қорғады.
2003 ж. Гетерогенді турбулентті ағымдарды сандық модельдеу"тақырыбында докторлық диссертация қорғады.

• Жұмыс тәжірибесі  

1982- 1990 ж.ж. энергетика ҚазҒЗИ-да инженер, кіші ғылыми қызметкер болып жұмыс істеді.

1990 ж. кандидаттық диссертация қорғап, ҚазКСР ҒА география институтына аға ғылыми қызметкер, кейін математикалық модельдеу зертханасының меңгерушісі лауазымына жұмысқа орналасты.

1995 ж. ҚР ҰҒА математика институтына қолданбалы гидродинамика зертханасына жетекші ғылыми қызметкер лауазымына шақырылды.

2002-2010 жж. әл-Фараби атындағы ҚазҰУ механика-математика факультетінің компьютерлік және есептеу технологиялары кафедрасының меңгерушісінің м.а. болып жұмыс істеді.

2002 жылдан әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Математика және механика ҒЗИ бас ғылыми қызметкері.

2010- 2012 ж.ж. әл-Фараби атындағы ҚазҰУ механика-математика факультетінің деканы.

2012- 2013 ж.ж. әл-Фараби атындағы ҚазҰУ проректоры.

2013-2018 ж.ж. аралығында Қ. А. Яссауи атындағы МКТУ ректоры..

2018 жылдан әл-Фараби атындағы ҚазҰУ профессоры.

2022 жылдан қазіргі уақытқа дейін - ҚазҰУ әл-Фараби атындағы механика-математика факультетінің деканы.

• Мемлекеттік, үкіметтік және өзге де марапаттар

2006 ж. Ұлттық Инженерлік академиясының корреспондент-мүшесі;

"2007 жылғы ЖОО үздік оқытушысы" мемлекеттік грантының иегері;

2009 ж. "Қазақстан Республикасының ғылымын дамытудағы еңбегі үшін"медалімен марапатталды;

2010 ж. Халықаралық Инженерлік академияның корреспондент мүшесі;

2011 ж. "Ерең еңбегі үшін"медалін алды;

"2011 жылғы ЖОО үздік оқытушысы"мемлекеттік грантының иегері;

2012 ж. "Қазақстан Республикасының әскери күшіне 20 жыл"медалімен марапатталған;

2014 ж. "Қазақстанның құрметті инженері"медалімен марапатталды;

2015 ж. "Қазақстан Республикасы Халықтар Ассамблеясына 20 жыл"медалімен марапатталған;

• Ғылыми қызметі  

     У.С. Әбдібековтың ғылыми қызметі сыртқы күштер болған кезде турбуленттілік проблемаларын зерттеумен байланысты. Ол стратификацияланған және MGD - өткізгіш орта үшін турбуленттіліктің жартылай эмпирикалық модельдерін жасады, центрифугалық күштердің әсерін ескеретін турбуленттілік модельдерін жасады, Математикалық физика теңдеулерін шешудің тиімді сандық әдістерін, сондай-ақ гидродинамикалық процестердің әртүрлі модельдері мен әдістерін, қоршаған ортаның әртүрлі мәселелерін шешуде кеңінен қолданылатын стратификацияланған ортада қоспаны турбулентті тасымалдауды ұсынды. Ғылыми зерттеулер турбуленттілік теориясына, математикалық модельдеуге және жоғары өнімді есептеулерді ұйымдастыруға қатысты.

     У.С. Әбдібеков -ТМД және алыс шет елдердің ғылыми басылымдарында, реферирленетін журналдарда 100-ге жуық жарияланымның (оның ішінде импакт-фактор көрсеткіші жоғары журналдарда), 2 монография мен 1 оқулықтың авторы. Оның жетекшілігімен физика-математика ғылымдарының 5 кандидаты, математика саласындағы 5 PhD докторы қорғалды.

• Ғылыми жобалар мен бағдарламаларға басшылық ету

1. Росавиакос қаржыландыратын "Байқоңыр ғарыш айлағының экологиялық мәселелері" Ресей-Қазақстан халықаралық бағдарламасы. (2000-2002)

2. Арал теңізінің экологиялық бағдарламасы бойынша К-424 ХҒТО жобасы. (2002-2005). 

3. "Қатарлас есептеу технологияларын қолдана отырып, гидродинамика міндеттеріне арналған ірі құйындар әдісін және олардың қоршаған орта проблемаларына қосымшаларын әзірлеу" іргелі зерттеулер мен әзірлемелер жөніндегі жоба. (2003-2005)

4. ҚР Ғылым министрлігінің мұнай өндіру саласындағы экологиялық қауіпсіздік мәселелерін шешу үшін компьютерлік технологиялар мен бағдарламалық өнімдерді әзірлеу жөніндегі жобасы. (2002-2005)

5. Қазақстан ауа-райының неғұрлым жиі кездесетін түрлері үшін ҚР аумағы үстіндегі атмосферада зымыран отыны мен оның компоненттерінің жану өнімдерін трансформациялау мен таратудың математикалық модельдерін әзірлеу. (2004)

6. Жер бетіндегі және микрогравитация жағдайындағы термодиффузияның Модельдік және нақты жағдайларына сәйкес келетін жылу-масса алмасу процестерін математикалық модельдеу әдісімен әзірлеу. (2005)

7. Стратосферадағы, мезосферадағы және ионосфераның Е-қабатындағы динамикалық процестерді болжау үшін математикалық модельдер мен бағдарламалық кешендерді әзірлеу (Квазигидродинамикалық тәсіл). (2005-2007)

8. Қазақстан үшін бейімделген Linux операциялық жүйесін әзірлеу. (2006)

9. ҚР урбандалған және өнеркәсіптік аумақтары үшін ғарыштық мониторинг және ақпараттық технологиялар негізінде Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздік жүйесін құру. (2005-2007)

10. Ірі Құйын (LES) әдісі негізінде турбулентті ағыстарды есептеудің математикалық модельдері мен сандық әдістерін әзірлеу. (2006-2008)

11. Қазақстан Республикасының экологиялық проблемаларын шешу үшін ақпараттық технологиялар әзірлеу. (2007-2009)

12. Микрогравитация жағдайында жаңа материалдар мен наноқұрылымдарды алу процесін математикалық модельдеу. (2009)

13. Үлкен құйын әдісін жүзеге асыра отырып, ансамбль бойынша орташаланған Навье-Стокс теңдеулері негізінде турбуленттілік проблемаларын шешу үшін математикалық модельдер әзірлеу. (2009-2011)

14. OpenMP директивалары мен MPI процедураларын қолдана отырып, параллельді есептеу бағдарламаларын құру үшін кластерлік жүйелердегі мәліметтерді нақтылау және тексеру арқылы жоғары өнімді есептеулерге арналған әдістер мен алгоритмдерді әзірлеу. (2009-2011)

15. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің сабақтастығы контексінде PhD білім беру бағдарламаларын жетілдірудің ғылыми-әдістемелік негіздерін әзірлеу. (2009-2011)