Білім беру бағдарламасы

8D02302 Аударма ісі (батыс тілдері)

Білім саласы

8D02 - Өнер және гуманитарлық ғылымдар

Дайындық бағыты

8D023-Тілдер және әдебиет

Білім беру бағдарламаларының тобы

D056 Аударма ісі, синхронды аударма

мақсаты

Бағдарламаның мақсаты - біліктілігі жоғары ғылыми және ғылыми-педагогикалық қызметкерлерді сапалы дайындауды қамтамасыз ету, олар: концептуалды деңгейде аударма теориясы мен әдіснамасы саласындағы перспективті іргелі зерттеулерді жоспарлауға және жүргізуге; қазіргі заманғы аударма зерттеулерінің маңызды мәселелері бойынша өзіндік шешім қабылдауға; объективті аударма сараптамасын жасауға; аударманың тиімді әдістерін жетілдіруге; компанияны стратегиялық басқаруға; өзіндік инновациялық-технологиялық әлеуетін және интеллектуалды-кәсіби деңгейін ұдайы арттыруға; бүгінгі еңбек нарығында табысты бәсекелесуге қабілетті.

Оқыту тілі

Ағылшынша, қазақша & орысша

Кредиттер саны

180

Берілетін академиялық дәреже

Философия докторы PhD

Оқыту нәтижелері

- Аударма ғылымының даму заңдылықтарын жүйелі түрде түсіну үшін және зерттеудің перспективті бағыттарын болжау үшін аударма ісіндегі заманауи теориялық парадигмалар мен тұжырымдамаларға сыни талдау жүргізу; аударма мәселелеріне көзқарастарды анықтау және аударма мәтіндерін талдаудың стратегиясы мен ұстанымдарын әзірлеу үшін лингвистикалық және әдеби аударма теорияларының негізгі ережелерін теориялық тұрғыдан негіздеу.

- Ғылыми жарияланымдарды дайындау үшін академиялық жазу әдістемесін қолдану; жақсы дайындалған академиялық ғылыми мәтін арқылы өз идеяларын негіздеу. Аударма тілдерінің функционалды және құрылымдық ерекшеліктерін анықтау үшін аударманың лингвистикалық теориясының негізінде мәтінге лингвистикалық талдау жүргізу.

- Тілдік және тіларалық пәндердің кіріктірілуі негізінде аударма практикасын жетілдіру және оқу үдерісін оңтайландыру мақсатында оқытудың инновациялық технологияларын қолдана отырып сабақтар өткізу. Аудармашының жеке қабілеттерін, оның саналы көзқарасын, ықтималды болжау, есте сақтау, қабылдау және қабылдау механизмдерін іске қосу үшін аударма психологиясының әдістері мен әдістерін қолдану.

- Жоғары оқу орындарындағы сабақтарды жоспарлау мен ұйымдастыруда жоғары білім дидактикасымен аударма теориясы мен практикасына енгізу; аударманың әртүрлі түрлерін жүзеге асыру үшін ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану; екі жұп тілде аударманы, синхронды және жазбаша аударманы оқытуда бірегей оқыту әдістерін жасау; студенттерге моральдық-этикалық құндылықтарды сіңіру.

- Ауызша, синхронды және жазбаша аударма бойынша зерттеулерді жоспарлау мен ұйымдастыру үшін ғылыми зерттеу әдістерін қолдану. Түпнұсқа мәтінімен бейнелік сәйкестікті анықтау үшін әдеби аударма мәтініне әдеби талдау жүргізу; аударманың эстетикалық функциясының мен эквиваленттік лингвистикалық теория   доминанттары негізінде аударманың лингвистикалық және әдеби аспектілерін талдау.

- Баламалық пен барабарлық теориялық стандарттарын сақтау үшін аударылған мәтінді бағалаудың ғылыми критерийлерін жасау; аударма сапасына қойылатын нормалар мен талаптарды сақтай отырып, сараптамаға аударманың ғылыми сынының әдіснамалық қағидаларын қолдану.

-Әлемдік және отандық аударма зерттеулерінің даму тенденцияларын талдау және әртүрлі аударма тұжырымдамалары контексінде оның ерекшеліктерін анықтау үшін антропологиялық парадигма негіздерін қолдану.

- Аударманың барлық кезеңдерін бақылау үшін аударма процесін және оның қатысушыларын ауызша, синхронды және жазбаша аударма саласында басқару стратегиясын әзірлеу.

- Халықаралық риторикалық және жариялау конвенцияларына сәйкес аударма мәселелері бойынша ғылыми мақалалар әзірлеу; жаһандық ғылыми қоғамдастықта жаңа идеяларды қорғау үшін ауызша және жазбаша пікірталастарға қатысу.

- Мәдениаралық және тіларалық байланысты ғылыми-сыни тұрғыдан талдау және аударма ісінде перспективті зерттеулерді болжау үшін мәдениет пен әлеуметтанулық тұжырымдамаларға негізделген мәдениаралық тәсілді аудармаға қолдану.

- Аударма тілінің сөйлеу нормаларын ескере отырып, әртүрлі жанрдағы дайын аударылған мәтінді редакциялау үшін редакциялық талдау мен бағалау критерийлерін қолдану.

- Аудармашының кәсіби шеберлік деңгейі мен аударманың толықтай барабарлығын анықтау үшін көркем шығарма мәтінін оның аударылған нұсқасында талдау кезінде аударманың әдеби теориясын қолдану.

- Инновациялық, педагогтік және ғылыми үдерістерді басқаруда көптілділік бағдарламаларын іске асыруда жаңа идеялар қалыптастыру және білім беру ортасындағы аударма ақпараттарының түсіну деңгейін арттыру; компьютерлік технологиялар мен аударма теориясының жетістіктерін CAT бағдарламаларын, онлайн сөздіктерін және т.б. қолдана отырып, машиналық аударма практикасымен кіріктіру.

- Аудармашының мағыналық, визуалды және есту қабілеттерін қалыптастыру мен жақсарту үшін ауызша, синхронды және жазбаша аударма процесінің психологиялық механизмдерін талдау.

- Аударма сапасын бағалау критерийлері мен аударма стандарттары негізінде аударма жұмысына тәуелсіз сараптамалық бағалау жасау. Аудармашының интеллектуалдық және шығармашылық әлеуетінің динамикасын өлшеу мақсатында аударма психологиясындағы паралингвистикалық, когнитивтік және лингвистикалық аспектілерді ескере отырып талдау жасау.

- Ұжымның ғылыми және еңбек қызметін үйлестіру үшін аударманың әртүрлі түрлері бойынша зерттеулердің ұйымдастырушылық құрылымын жасау; аударма ғылымындағы іргелі идеяларды және еңбек нарығындағы сәтті бәсекені болжау және жүзеге асыру үшін әртүрлі аударма түрлеріндегі түпнұсқа және аударма мәтіндерді талдаудың аудармалық стратегиясын жасау. Ғылыми мақалаларды халықаралық журналдарда жариялауға дайындау, олардың негізгі мазмұнын қарсыластармен және қолдаушылармен талқылауға ұсыну.

өтінішберушілерүшінақпарат

https://welcome.kaznu.kz/kz/education_programs/doctorate/speciality/1476

Академиялық қызмет

БББ академиялық қызметі:

- гуманитарлық ғылымдар саласындағы жоғары білім саласындағы қолданыстағы нормативтік құжаттар мен әдістемелік ұсынымдар шеңберінде,

- университетте оқу-әдістемелік үдерісті реттейтін нормативтік құжаттарды жүзеге асыру нәтижесінде;

- әдістемелік жұмысқа қатысты жаңа нормативтік-құқықтық актілерді жалпылау және тарату арқылы;

-университеттің оқу-әдістемелік жұмысын ағымдағы және перспективалық жоспарлау; нормативтік-құқықтық актілерге, оқужұмыс жоспарына және білім беру бағдарламасына сәйкестігіне кафедра пәнінің оқу-әдістемелік кешенін (ПОӘК) келісу арқылы;

-оқу процесін оқу-әдістемелік материалдармен қамтамасыз ету мониторингімен, нәтижелерді құжаттамалық ресімдеумен;

- оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеу; жұмыс оқу жоспарын әзірлеу және іске асыру нәтижесінде;

- университеттің академиялық саясаты және академиялық адалдық ережелері негізінде жүзеге асырылады.

Осы білім беру бағдарламасы бойынша білікті мамандарды дайындау бағытында еңбек ететін кафедра ұжымының құрамы: 7 ғылым докторы, 2 PhD докторы, 9 ғылым кандидаты, 9 магистр, 7 аға оқытушы, 6 оқытушы.

Ғылыми қызмет

Білім алушыларды дамыту мақсатында кафедрада үйірмелер мен үйірмелер жұмыс істейді. «Көкжиек» клубы, «Түржіман», «Ағылшын драмасы», «Латын тілі клубы», «Неміс тілі клубы», «Әлеуметтік лингвистика, аударма теориясы мен тәжірибесі» зертханасы.бірлескен бағдарлама жұмыс істейді.

Кафедраның ғылыми мектептері немесе ғылыми бағыттары (ғылыми жобалар):

Абай Құнанбаевтың шығармашылық мұрасын пәнаралық зерттеу, ф.ғ.д., профессор. Ж.Д.Дәдебаев,

Ғаламдық мәдениетаралық кеңістіктегі қазақстандық аудармалардың заманауи мәселелері: зияткерлік әлеуеті және даму келешегі, ф.ғ.д., профессор Ә.С.Тарақов.

Кафедраның ғылыми бағыттары: аударма теориясы мен практикасы, лингвистикалық салыстырмалылық, салыстырмалы әдебиет, аударма зерттеулеріндегі пәнаралық зерттеулер.

Халықаралық қызмет

Білім беру бағдарламасы бойынша академиялық ұтқырлық келесі бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

- университетаралық ынтымақтастық шеңберінде, академиялық ұтқырлық бағдарламалары шеңберінде оқыту;

- бірлескен білім беру бағдарламалары шеңберінде оқыту:

Лиссабон университеті (Португалия, Лиссабон),

Зальцбург университеті (Австрия, Зальцбург),

Ұлттық зерттеу университеті (Ресей, Мәскеу),

ТЭГУ университеті (Корея, Тэгу),

Нитредегі философ Константин университеті (Словакия, Нитра), Лодзь университеті (Польша, Лодзь),

Утрехт университеті (Нидерландылар, Утрехт),

Кадис университеті (Испания, Кадис),

Халықаралық білім беру және тілдер бойынша Біріккен Ұлттық Комитеті (АҚШ, Вашингтон),

Вена университеті (Австрия, Вена),

Малайя университеті (Малайзия, Куала-Лумпур).

Халықаралық серіктес университеттермен бірлескен жобалар жасалады:

С.Демирел ат. университетпен бірлескен халықаралық жазғы мектеп;

«Өрлеу» – ұзақ мерзімді біліктілікті көтеру курстары;

«British Council» – біліктілікті көтеру курстары.

Малайзия университетімен (Малайзия, Куала-Лумпур) халықаралық ынтымақтастық туралы келісімдер,

Қолданбалы ғылымдар университеті. Янос Кодани (Будапешт, Венгрия).

Шетел университеттерінің ұқсас бағдарламаларымен салыстыру және тәжірибе алмасу бағытында шетелдік ғалымдарға аударматанудың өзекті мәселелері бойынша дәрістер өткізіледі:

Амстердам Университетінің докторы, доктор Маргарет Дорлейн (Нидерланды, Амстердам)

Малайзия университетінің профессорлары Кристина Бланко Куантано,

Малайзия университетінің (Малайзия, Куала-Лумпур) Карен Эвенс,

аудармашы Сергей Дзюба (Ресей, Мәскеу),

Магомед Ахмедов (Дағыстан, Махачкала),

Орталық директоры С.Айтматовтың Лондондағы директоры Абдувалиев Рахима (Ұлыбритания, Лондон),

Колумбия университетінің профессоры Рафиз Абазов (АҚШ, Нью-Йорк).

Кафедра докторанттарының шетелдік ғылыми кеңесшілері:

Торонто университетінің докторы, профессор Донна Туссин Орвин (Торонто, Канада)

Колумбия Каролина Университетінен (АҚШ, Колумбия, Оңтүстік Каролина штаты) доктор PhD, профессор Анна Олдфилд,

Малая университетінен (Малайзия, Куала-Лумпур) PhD докторы Амир Каис Кадим және басқалар.

Сапаны қамтамасыз ету (аккредиттеу, рейтинг, жұмыс берушілермен жұмыс)

«8D02302 - Аударма ісі (батыс тілдері)» білім беру бағдарламасы 2016 жылы ACQUIN агенттігінің басқаруымен халықаралық аккредиттеуден өтті.

Акредитация мерзімінің ұзақтығы: 27.09.2016-30.09.2021

ҚР жоғары оқу орындарының білім беру ТААР (НААР),   ББСҚТҚА (НКАОКО) бағдарламаларының рейтингісінің қорытындысы бойынша 2-ші орындарды иемденді.

Білім беру бағдарламаын іске асыру үшін факультетте төмендегідей лабораториялар бар:

Абай атындағы ғылыми-зерттеу институты,

Аударма орталығы,

“Smart technologies” мультимедиялық кабинеті.

Бағдарламаның түлектерін болашақта жұмысқа орналастыру үшін негізгі жұмыс берушілер:

1. Қазақстанның жоғары оқу орындары

2. Қазақстанның ғылыми-зерттеу институттары мен орталықтары

3. «Fattah Education» оқу орталығы

4. Білім Серіктестерінің Компаниясы,

5. Алматы қаласындағы ағылшын мектептері,

6. «DFI International» ЖШС

7. М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты,

8. А.Байтұрсынов атындығы Лингвистикалық институт және басқалар.

Жұмыс берушілермен бірлескен жобалар:

9. Fattah Education, Ынтымақтастық туралы Меморандум;

10. Ноттингем университеті, Ынтымақтастық туралы меморандум;

11. Амстердам университеті, Ынтымақтастық туралы меморандум;

12. Яноша Кодолани Университеті, Ынтымақтастық туралы Меморандум;

13. Мордовия мемлекеттік университеті, Ынтымақтастық туралы меморандум;

14. Петрозавод мемлекеттік университеті, Ынтымақтастық туралы меморандум.

Кәсіби қызметтегі оқыту келесі іс-шараларды, мамандықтарды, біліктілік деңгейлерін қамтиды:

- ғылыми аудармашы;

- университет оқытушысы;

- сараптамашы-аудармашы;

- компанияның басшысы.

Университет оқытушысы. 8-деңгей (8.1 деңгейлері)

білім туралы ақпараттарды жібереді, оларды дербес білім алуға үйретеді; студенттерді әлеуметтік құндылықтар жүйесіне енгізеді; оқу үрдісін әдістемелік қамтамасыз етуді қамтамасыз етеді; оқушылардың білім мазмұнын меңгеру деңгейін зерттейді, білім беру ортасын зерттейді; кәсіби қоғамдастықпен және білім берудегі барлық мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жасайды.

Аударма зерттеушісі: Аударма техникасын және технологиясын жетілдіру үшін аударма зерттеулеріндегі теориялық және қолданбалы зерттеулерді орындайды; трансляциялық зерттеулердің нәтижелерін болжау үшін себеп-салдар байланысын қалыптастырады; түпнұсқа ойлауға негізделген стандартты емес жағдайларда кәсіби және зерттеу дағдыларын қолданады.

Аударма бойынша сарапшы: аударма қызметінің түпкілікті өніміне сыни талдау жүргізеді және аударма сапасының деңгейіне қатысты объективті сараптамалық қорытынды жасайды;

Компанияның басшысы: компанияның жұмысын үйлестіреді; кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың өкілдерімен ішкі және сыртқы байланыстар орнатады; конференцияларда, съездерде және басқа да халықаралық кездесулерде инновациялық идеяларымен бөліседі.