№

п/п 

Грант

беруші

Гранттың атауы

Жалпы қаржыландыру көлемі 

Қаржыландыруда ҚазҰУдыңүлесі

Жобаның жүзеге асу уақыты

ҚазҰУдан қатысушы (атыжөні, қызметі, ғылыми дәрежесі)

Қосымша қатысушылар (ұйымның атауы және мекен жайы)

Мақсаты және нәтижелері

1

2

3

4

5

6

7

8

9

US State Department of Energy (АҚШтың энергетика мемлекеттік департаменті), Nonproliferation бағдарламасы

«Қос қолданылатын тауарлар бойынша тренингтер. Лицензиялауға кіріспе

Қаржыландырудың жалпы көлемі (мың.)

ҚазҰУ-дың қаржыландыру көлемінде үлесі

2018-2020 ж

ҚазҰУ-нің орындаушысы - Тажибаева Т.Л., б.ғ.к., проф. м.а.

Pacific North West National Laboratory, Richland, WS, US (Тынықмұхиттық Солтүстік-Батыс Ұлттық зертханасы, Ричленд, Пенсиль Вашингтон, АҚШ) - Ядролық технологиялар қауіпсіздігі бойынша ғылыми-техникалық орталығы (STC BYAT), Қазақстан

US State Department of Energy (АҚШтың энергетика мемлекеттік департаменті), Nonproliferation бағдарламасы

№

Жоба атауы,тіркелу номері, жетекшісі

Іске асыру негізі (ҒЗЖ-толық атауы): іргелі ҒЗЖ, қолданбалы, салалық, экономикалық / шарттық және т.б.)

Орындалу уақыты (басталуы, аяқталуы)

Қаржыландыратын ұйым

Қаржыландыру көлемі (млн. тг) 

Күтілетін ғылыми және практикалық нәтижелер (қысқаша)

1

2

3

4

5

6

7

11 

2011 / GF4 «Табиғи, мәдени және интрогрессивті нысандардағы күздік бидайдың генотиптерінің абиотикалық экологиялық факторларына төзімді физиологиялық және биохимиялық критерийлер», 2015-2017 жж., Жетекшісі - Тажибаева Т.Л. б.ғ.к., доцент, және ЮНЕСКО кафедрасының профессор міндетін атқарушы, мемлекеттік тіркеу нөмірі 0115РК00877 

Бюджеттік бағдарламаға сәйкес: 217 «Ғылымды дамыту», 102 «Ғылыми зерттеулерді гранттық қаржыландыру» кіші бағдарламасы, «Өмір туралы ғылым» басымдылығы бойынша «тірі жүйелердің молекулалық, биохимиялық және жасушалық негіздері»,

2015-2017жж.,

2016 есеп - аралық 

ҚР БҒМ ҒК экологиялық мәселелердің ғылыми-зерттеу институты арқылы

Қысқы бидай ресурстық материалдары құрғақшылыққа, қыста және аязға төзімділікке, HM-ке қарсылыққа және жабайы, мәдени және интрогрессивті нысандарда абиотикалық факторлардың әрекеттеріне қалыпты әсер етудің өзгермелілігі үшін анықталды. 2016 жылға қарай 2015 жылға қарағанда, тұрақтылықтың әртүрлі түрлерін сипаттайтын диагностикалық көрсеткіштерді іздестіру және кешенді тәсілді қолдану туралы уағдаластық. Төмендегі көрсеткіштер пайдаланылды: биомасса жинау, тамырдың өсу күші, құрамында хлорофиллдің өзгеруі және көшеттерде бос пролиннің жинақталуы, «1000 астық массасының» талдауы, басқа өнімділік көрсеткіштері және құрғақшылыққа төзімділікті бағалау үшін өнімділік; қыстап кетуден, камераларда мұздатудан, қыста және аязға төзімділікті бағалау үшін бос пролинаның жинақталуынан кейін тірі өсімдіктердің пайызы. Зерттеу тақырыбына патент іздеу. Абиотикалық кернеулерге барынша жоғары қарсылық көрсететін және оны өнімділікпен біріктіретін генотиптер анықталды. ТМ (Cu2 +, Zn2 +, Cd2 +) кедергісімен бидайдың зерттелген нысандарын дифференциациялау жүргізілді және металдың қарсыласу көздері анықталды.

22 

Тажибаева Т.Л. - Жобаның жетекшісі 0589 / GF4 Қазақстан Республикасының азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудің маңызды факторларының бірі, 2015-2017 жылдарға арналған іске асыру кезеңі ретінде құрғақшылық тәуекелдерін басқару технологиясын негіздеу және дамыту, жетекшісі В.Салников - г.ғ.д., проф. география және табиғатты пайдалану факультетінің деканы

Бюджеттік бағдарлама үшін: 217 «Ғылымды дамыту», 102 «Ғылыми зерттеулерді гранттық қаржыландыру» кіші бағдарламасы, «Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, шикізат пен өнімдерді қайта өңдеу» басымдығы

2015-2017жж.,

2016 есеп - аралық 

ҚР БҒМ ҒК экологиялық мәселелердің ғылыми-зерттеу институты арқылы

Қазақстандағы жаздық бидай өндірісінің аймақтарын картаға түсіру үшін кірістілік және астық сапасы туралы ұзақ мерзімді деректерді жинайтын, жүйеленген және цифрландырылған материал; Түрлі агроландшафт өсіру аймақтарына арналған бейімделгіштер анықталды. «Генотип-экология» өзара қарым-қатынастар, өздерінің нормадан (стандартты) қалыпты ауытқу кезінде көрінеді: Ақмола облысы - Омская 19 (Балқаш ГГУ), Қазақстан 15 (Шортанды ГМУ); Ақтөбе облысы - барлық тексерілген сорттар; Қостанай облысы - Омбы 20 (Қарабалық аудандық ГУ және Камышин ГМУ), Қазақстан 19 (Қостанай ГМУ);

Төмендегі карталар құрылды: астықтың сапасы бойынша Қазақстанның аймақтарын географиялық бөлу, белок (ақуыз) мазмұны бойынша Қазақстанның аймақтарын географиялық бөлу, жаздық бидайдың кірістілігіне қарай Қазақстанның аймақтарын географиялық бөлу.

Қазақстандағы жаздық бидайдың егістігінің аумағы салыстырмалы түрде төмен астық сапасымен салыстырғанда мемлекеттік сорт сынақтарының 35-тен астам учаскелерін анықтағаны анықталды. Бұл учаскелердегі 1 және 2-сыныптағы белоктың пайда болу пайызы 50% -дан аз, олар Ақтөбе облысында басым.

Астық құрамындағы ақуыздың мазмұнына сәйкес, Павлодар облысында зерттелген жиырма екі жылдық кезеңге (10-11%) астықтың құрамындағы ең төменгі ақуыз мөлшері бар бір ғана учаске анықталды. Мемлекеттік сортты тестілеу учаскелерінің көпшілігінде астықты 16% немесе одан жоғары ақуызмен қамтамасыз етеді, бұл сапаның 1-деңгейіне сәйкес келеді.

3

4253 / GF 4 VAW - «Жаздық бидайдың ауыр металдарға төзімділігінің генетикалық әлеуетін ластанған топырақта өсірудің экологиялық таза технологиясын жасау үшін зерттеу»

№ГР-0115РК00394-жетекші-б.ғ.к., профессор м.а. А.Р.Алыбаева. 

Басымдық бойынша: 4. Өмір туралы ғылымдар

Басымдық:

4.6. Химия және биология саласындағы негізгі зерттеулер. 

2015-2017

ҚР БҒМ ҒК экологиялық мәселелердің ғылыми-зерттеу институты арқылы

Топырақтың ластануын TM (Zn, Cd, Pb, Cu) жаздық бидайдың астық сапасына әсері зерттеледі.

Жаздық бидай генотиптерінің полиморфизмі ауыр металдарға және экономикалық құндылықтарға қарсы тұру үшін полимеразды тізбекті реакция (ПТР) негізінде молекулярлық маркерлермен зерттелетін болады.

Экологиялық және генетикалық іріктеу параметрлері бойынша бастапқы материалдарды кешенді бағалау жүргізіледі, олардың негізінде металлға төзімді үлгілер жинағы құрылады.

«Ауыр металдарға (қорғасын, мыс, мырыш және кадмий) төзімді жаздық бидай сорттарын қолдану» бойынша ұсыныстар жасалады. 

4

4256 / GF 4 RIPPRPS - GR-0115RK00395 фито-альго-цианобактериялық консорциумының негізінде ауыр металдардан әртүрлі ағынды суды биоремедиациялау - жетекшісі - б.ғ.д., профессор Алыбаева Р.А. 

Басымдылығы бойынша: 1. Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, шикізат пен өнімдерді қайта өңдеу

1.2 Басымдық бойынша: 1.8. Табиғатты ұтымды пайдалану және Қазақстанның экологиялық жағдайының тепе-теңдік жағдайын қамтамасыз ету. 

2015-2017

ҚР БҒМ ҒК

Түрлі таксономикалық топтардың, соның ішінде жоғары өсімдіктердің организмдері сияқты құрылымдық биоцидтер құрылады. Фиторемедиация процестерін бақылаудың оңтайлы параметрлері таңдалады.

Құрылымдық биоценоздар құрылады. оның ішінде әртүрлі таксономикалық топтардың организмдері, соның ішінде жоғары өсімдіктер, түрлі биохимиялық функциялары мен мүмкіндіктері бар ағзалары бар,

бұл өзін-өзі тазалаудың табиғи процестерін модельдеуге ғана емес, сонымен қатар оларды антропогендік жүктеме жағдайында күшейтуге мүмкіндік береді.

Әр түрлі таксономикалық топтардың жоғары өсімдіктер мен микроорганизмдеріне негізделген көп деңгейлі клирингтік консорциумдарды құру және практикалық қолдану қағидалары әзірленеді және биоремедиация процестерін бақылаудың оңтайлы параметрлері таңдалады. 

5

Аймақтың жалпы экологиялық жағдайына жекелеген ластану көздерінің салымын сараптамалық бағалауды объективтеу әдісін әзірлеу. Ғылыми жетекшісі - г.ғ.д., Павликенко Л.М.

Негізгі зерттеулер 

2015-2017

ҚР БҒМ ҒК

Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, шикізат пен өнімдерді өңдеу, экологиялық проблемалар және қоршаған ортаны басқару

№ п/п

Ғылыми жоба бағыты

Жоба атауы

Жоба жетекшісі

Уақыты

Байланыс  

 1

  Суды кәдеге жаратуды кешенді басқару: су ресурстарын білім және бизнес басқару қабілеті, шеберлігі мен ықпалын жақсарту

 530718-TEMPUS-1-2012-1-UK-TEMPUS-JPCR Integrating Water cycle Management: Capability, Capacity and Impact in Education and Business

 Жетекшісі: х.ғ.к., доцент Минжанова Г.М.

 15.10.2012 ж. - 14.10.2015 ж 

guldana.minzhanova@kaznu.kz

 2

  Қазақстан Республикасында "жасыл" кеңсе ұғымын жетілдіру

 «Жасыл кеңсе ұғымын Қазақстан оқу орындарына енгізу» 

  Жобаның менеджері, б.ғ.к., тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасыныңпрофессор м.а. - Тажибаева Тамара Лашкаровна  

 2014-2015 

 tamara.tazhibayeva@kaznu.kz

 3

  Астық және биомасса мен күздік бидай генотипке және кадмий үшін өнімділігі мен төзімділігін біріктіруге анықталған перспективалы нысандары зерттеу үшін таңдалған астық өнімділігін кадмий жинақтау дәрежесі бағаланады болады. Үлгілерін metalloustoychivyh коллекция құрылатын болады негізделген молекулярлық-генетикалық және экологиялық өсіру параметрлер үшін бастапқы материалдың жан-жақты бағалау жүргізілетін болады  

 «Шығыс Қазақстан облысында өсіру үшін болашақта нысандарын анықтау үшін бидай генотиптерін жылу тұрақтылық молекулярлы-генетикалық зерттеу». 

Жетекшісі–Алыбаева Р.А., б.ғ.к., тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасының профессор м.а.

 2012-2014

raya_aa@mail.ru 

 4

Таратпау бағдарламалары және СИТ 

 Таратпау бағдарламалары. СИТ.Лицензиялауғакіріспе 

Тажибаева Т.Л., б.ғ.к.- Биология химия бағдарламасының менеджері

2012-2014

tamara.tazhibayeva@kaznu.kz 

 5

  Үдемелі индустриялық-инновациялық даму жөніндегі қолданбалы ғылыми-зерттеу және даму басымдықтарын дамыту 

  Күздік бидай жабайы абиотикалық экологиялық факторлар генотипке төзімділігі үшін, физиологиялық және биохимиялық өлшемдері, мәдени және интрогрессивті формалары.

Жобаның менеджері, б.ғ.к.,тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасының профессор м.а.- Тажибаева Тамара Лашкаровна 

 2015-2017 

tamara.tazhibayeva@kaznu.kz 

6 

Приоритет: 4. Өмір туралы ғылымдар.
4.6: басымдығы бойынша. Химия және биология саласындағы іргелі зерттеулер 

 «Ластанған топырақтарда өсірудің экологиялық таза технологиясын жасау үшін жаздық бидайлардың ауыр металдарға төзімділігінің генетикалық потенциалын зерттеу» 

Жетекшісі–Алыбаева Р.А., б.ғ.к., тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасының профессор м.а.

2015-2017

raya_aa@mail.ru 

7

Приоритет: табиғи ресурстарды орнықты пайдалану, шикізат пен өнімді қайта өңдеу.
Іс-шаралар: экология мәселелері және қоршаған ортаны басқару

Сарапшының объективизация әдісін дамыту жалпы экологиялық жағдай аумағында ластану жеке көздерін үлес бағалайды 

Жетекшісі– Павличенко Л.М., г.ғ.д., тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасыныңпрофессор м.а 

2015-2017

lmp.170946@yandex.ru